Onder Dak
De Stroom 29  |  9411 MB Beilen  |  06 - 21 80 70 81  |  onderdakbeilen@gmail.com | facebook

Betreft: eerste oriëntatie annex 1ste pre-concept startnotitie Erik Doezeman en Peter Vereijken | d.d. 26.02.25 

Voor/aan: potentiële partners en belangstellenden 

Welk project: Odensehuis Beilen i.o.                                                 

1. vooraf

Een steeds ouder wordende bevolking, dubbele vergrijzing, minder voorzieningen, langer zelfstandig wonen, tekorten in de zorg qua menskracht als middelen, steeds grotere druk op (mantel)zorg, tekort aan mantelzorgers en vrijwilligers. Ga zo maar door en de teneur wordt steeds zwarter.
Welke mogelijkheden zijn er in Beilen, om een advies- en ontmoetingsplek te creëren voor mensen met (beginnende) dementie, mantelzorgers en hun familie en vrienden? Als we lokaal, vrijwilligers en professionals met elkaar samenwerken, samen optrekken, samen de beschikbare krachten verenigen, kunnen delen, over (eigen) grenzen heen durven en willen stappen en niet institualiseren - bureaucratiseren - onnodig professionaliseren, moet het mogelijk zijn om tot een duurzame en binnen het huidige beschikbare budget passende opzet te komen.
Het is niet zo dat het maar de vraag is of wij, jij of ik ermee in aanraking komen! Nee, de vraag is alleen, wanneer!    

2. Odensehuis: wat en hoe
Onderstaande 6 paragrafen zijn integraal overgenomen van de website van de landelijke organisatie Odensehuizen.  De aanpak van het Odensehuis komt overeen met wat hoogleraar Langdurige Zorg en Dementie Anne Mei The de sociale benadering van dementie noemt.

2.1. Odensehuis: een plek en een stem voor mensen met dementie.

Een Odensehuis is een informatie-, advies- en ontmoetingsplek voor mensen met (beginnende) dementie, mantelzorgers en hun familie en vrienden. Er is ruimte voor ontmoeting, ondersteuning, activiteiten en advies. Een Odensehuis biedt een stem aan mensen met dementie en de mantelzorgers. Het is een veilige plek naast hun eigen woonomgeving waar ze zich’ thuis’ kunnen voelen. De Informatievoorziening is bestemd voor een brede groep geïnteresseerden.

2.2. talent benutten

In een Odensehuis staat de kwaliteit van leven centraal. Dit betekent in ieder geval vrijheid voor mensen met dementie en hun naasten om hun eigen leven zo goed als mogelijk te blijven voortzetten. Het streven is dat mensen met dementie zo lang mogelijk met ondersteuning van mantelzorgers, familie en vrienden zelfstandig kunnen functioneren en deel kunnen nemen aan de samenleving. Hierbij wordt gestimuleerd dat de talenten die mensen hebben, worden benut. Een Odensehuis wil perspectief bieden en voorkomen dat mensen met dementie en hun mantelzorgers in een isolement belanden.

2.3. ontmoeting

Mensen met dementie of geheugenklachten, mantelzorgers, familie en vrienden kunnen binnenlopen voor advies, ondersteuning en ontmoeting. Een Odensehuis is als inloopcentrum laagdrempelig. Een indicatie of een diagnose is niet nodig om mee te doen. In het Odensehuis is veel informatie voor mantelzorgers en mensen met dementie beschikbaar. De focus ligt op mensen met beginnende dementie en jonge mensen met dementie omdat het Odensehuis voor deze groep een goed antwoord biedt op de vraag om ondersteuning en een zinvolle invulling van de dag.

2.4. organisatie

In een Odensehuis draagt iedereen gezamenlijk verantwoordelijkheid voor de organisatie. Er wordt een beroep gedaan op het zelf organiserend vermogen die iedereen in meer of mindere mate bezit. Bezoekers nemen op een of andere manier allemaal deel aan het draaiend houden van het huis en de activiteiten die worden ondernomen. Ieder talent wordt benut. De participanten vormen het hart van de organisatie. Mantelzorgers, vrijwilligers en buurtgenoten hebben daarbij een essentiële rol. Vrijwilligers leveren een belangrijke bijdrage aan de dagelijkse gang van zaken. In een Odensehuis is minimaal één beroepskracht aanwezig die een coördinerende, faciliterende en ondersteunde rol heeft in de organisatie. De beroepskracht draagt de filosofie en kernwaarden van een Odensehuis uit en brengt deze in de praktijk.

2.5. eigen beschikking 

Mensen met geheugenklachten en beginnende dementie (ondersteund door hun mantelzorger) bepalen zelf op welk moment, hoe vaak ze willen komen en wat ze willen doen. Zij hebben hierbij zelf de regie en keuzevrijheid. Dit geldt ook voor mantelzorgers en andere naasten. Niets hoeft, alles kan. In die zin is een Odensehuis een ‘vrijplaats’ waar veel mogelijk is.

Het Odensehuis biedt mensen met (beginnende) dementie een zinvolle invulling van de dag, waardoor hun gevoel van eigenwaarde toeneemt. Tegelijkertijd zorgt het Odensehuis ervoor dat mensen met dementie beter zichtbaar zijn in de buurt waar zij wonen en dat buurtgenoten dementie leren herkennen, begrijpen en leren accepteren. 

2.6. vernieuwing

De Odensehuizen willen een bijdrage leveren aan cultuurverandering van het reguliere aanbod van ondersteuning en zorg voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. Vanuit de eigenheid van het Odensehuis wordt er samengewerkt met andere organisaties. De meeste Odensehuizen werken aan een dementievriendelijke omgeving en proberen zich te blijven vernieuwen door de continue ontwikkeling van uiteenlopende projecten.

3. scenario’s en ideeën

Op dit moment zijn er al diverse (niche) vrijwilligers en professionele initiatieven. Vaak gericht op specifieke doelgroep - methode - aanpak - wijk - enz. 

Uitgaande van het volgende aantal deelnemers: 

• 1ste ½ jaar 5 - 10 bezoekers per week

• 2de ½ jaar 10 - 15 bezoekers per week

• 2de jaar 15 - 25 bezoekers per week 

• 3de jaar 20 - 30 bezoekers per week

Wat is er minimaal nodig voor (de start en exploitatie van Odensehuis Beilen: 

• (als woonkamer ingerichte) ruimte van +/- 80 m², die 2 keer per week van 10.00 tot 16.00 uur beschikbaar is, bijv. gemeenschappelijke ruimte van Markehuus -  Hofstaete - Ettenstaete - Stroomdal - De Raat - De Westhoek - De Karspelhof - De Witte Valken
  → partners: Woonservice - Welzijnswerk - bestuur De Raat - gemeente - PKN

• een coördinerende beroepskracht (bestaande/betaalde beroepskracht (max 18 upw), die na herverdeling, die taak op zich neemt. Iemand uit zorg en social work
  → partnerS: welzijnswerk Midden-Drenthe - zorggroep Drenthe - Icare - gemeenten Midden-Drenthe (case-managers)  

• team vrijwilligers 2x per week max 4 per keer: 8 vrijwilligers
  → partners: servicepunt vrijwilligerswerk - ouderenwerk - mantelzorg van Welzijnswerk Midden-Drenthe - aanverwante vrijwilligersorganisatie - Volta - MBO zorg & welzijn

• samenwerking met lokale professionele zorg- en welzijnswerk-organisaties en vrijwilligerswerk: dementiecafé - parkinsoncafé - duofietsproject - rolstoel-rollator-wandel-club - alg ouderenbond - Zonnebloem - theehuisje dierenweide - repaircafé - enz. 

• gemeente Midden-Drenthe
  → (herschikking van) middelen (intern en extern: welzijnswerk Midden-Drenthe) - opnemen in het beleid - leveren van brainpower 

• lidmaatschap landelijke vereniging Odensehuizen 

• organisatie/rechtpersoon zou kunnen zijn: Onder Dak (een formele vereniging, waar t.b.v. Odensehuis, verenigingen/mensen in het bestuur van de vereniging kunnen komen)

• globaal dag/week/maand-programma
  → voorhanden bij landelijke organisatie van Odensehuizen

• budget (los van professionals en accommodatie) van:
  🡪 taakopdracht vanuit Welzijnswerk Midden Drenthe aan medewerker (buurtwerk/matelzorg-coördinator)
  🡪 omniet beschikbaar stellen van 2 dagen p/w van huiskamer-achtige ruimte in De Karspelhof, De Raat,
      (door gemeente) gemeenschappelijke ruimte in bijv. Stroomdal – Markenhuus – Hofstaete (Woonservice)  

  • 2 dpw x 48 wpj x €100,-- =  € 9.600,-- aan exploitatiekosten

  • € 5.000,-- voor inrichting - aankleding - organisatiekosten - gebruiksmateriaal (verzekering - bankkosten - presentje/cursussen voor  vrijwilligers)     

  • totaal € 15.000,-- bij start  en daarop volgende 2 à 3 jaren: € 12.500,--  pj

  • mogelijk subsidie te verwerven bij diverse fondsen: BOKD, hersenstichting - dementie stichting - Parkinson Stichting - Rotary club - MOEK - enz. enz. 

3.a. ‘n vorm

1. initiatiefgroep (die mogelijk uitmondt in een bestuur, dan wel bestuursleden werft

      --> werkbaar model creëren, financiën, facilitair, voorwaardenscheppend  

2. klankbordgroep, vertegenwoordigers van zorg- en welzijnsorganisaties en de gemeente

       --> reflectie en ondersteuning op de inhoud, intermediair, verwijzer, vindplaatsgericht werken 

3. coördinator (betaalde kracht)

       --> coördineert de exploitatie, is primus inter pares tijdens de openingstijden, ondersteunt de vrijwilligers

4. vrijwilligers   

--> zijn - werken - ondersteunen - faciliteren met/voor de deelnemers en mantelzorgers

--> verzorgen de lunch

--> ruimen bij vertrek op 

4. plan van aanpak
Een idee zou kunnen zijn om te werken met: 1)  matrix “van idee naar plan”, 2) matrix “verrijk je idee” e/o 3) matrix “actie-model” om daarmee toe te werken tot een concreet projectplan.

5. potentiële partners

• Welzijnswerk Midden-Drenthe: Erik Doezeman, coördinator mantelzorg 

• gemeente Midden-Drenthe: Suzanne Valk (tevens lid van WELWOZO)

• Woonservice: Renate Harkema (tevens lid van WELWOZO)

• stichting duofietsproject Beilen: Anneke Smit

• rolstoel-rollator-club: Ientse van der Sluit e/o Lute van de Bult

• Volta: Hilde Hoving 

• Spectrum: Aaltje Baumans

• Altingerhof: Wim Drenthe e/o Daniëlle Wiltz e/o Peter van de Laan

• PKN Beilen: Henk Timmerman en Gerrit Biemolt 

• BOKD e/o Katalys  

• Plus-café (WWMD)

• Zorgcafé

• Steunpunt mantelzorgers

• Onder Dak: Peter Vereijken 

• zie ook https://www.habion.nl/onze-woningen/onze-woningen/provincie-utrecht/liv-inn-hilversum/#

6. profiel vrijwilliger Odensehuis Beilen 

Op verzoek van werkgroep "het oude kerkhof" heeft Onder Dak een projectplan geschreven, subsidie aangevraagd en contact gemaakt met IKC De Eshorst ( o.l.v. Marijke Schepel) en IKC Harm Smeenge ( o.l.v. Sylvia Manders) in Beilen.  Hun (bovenbouw-)leerlingen gaan dit project uitvoeren. Lute van der Bult van de werkgroep "Het oude kerkhof" heeft de overall leiding en coördinatie. Kunstenares Kitty Boon heeft de artistieke leiding. 

Project: “Het oude kerkhof leeft!” 

De kern van het verhaal in stappen: 

1. op school krijgen de leerlingen gastlessen van de leden van de werkgroep het oude kerkhof: in de lessen geschiedenis en/of maatschappijleer en/of levensbeschouwing;

2. na de introductie van het project krijgen de leerlingen in hun reguliere lessen geschiedenis en/of maatschappijleer vervolg lessen over dood gaan - dood als onderdeel van het leven - ceremonies - verdriet & leed - veranderingen in kerk - graf - begraven - de zerken door de tijd heen en dat vanuit het perspectief “back from the future to……….year zero”;

3. leerlingen krijgen excursie op de oude begraafplaats;

4. leerlingen bovenbouw maken hun eigen "projectplan";

5. leerlingen fotograferen (+/- 50) graven;

6. leerlingen onderzoeken - analyseren - duiden deze gefotografeerde graven en selecteren +/- 25 graven waarmee ze aan de slag gaan;

7. aan de slag betekent de overleden mens/familie in kaart brengen: wie was/wie waren zij - wat betekende hij/zij voor Beilen - wat is hen overkomen. Soort van “Cold Case door CSI Beilen”;

8. dan gaan leerlingen proberen familie - nabestaanden - bekenden van de overledene proberen te achterhalen;

9. als familie - nabestaanden -bekenden van de overledene bekend zijn, wordt daar contact mee gezocht en gevraagd of zij mee willen werken aan het project, door het verhaal van de overledene weer sprekend en levend te maken. De leerlingen doen dat vanuit hun eigen vragen, die ze voorbereid hebben in de lessen maatschappijleer en/of Nederlands: interviewen en gesprek voeren, vastleggen wat er verteld wordt, daar een verhaal van maken dat in deze tijd (2024) past. De vorm van het verhaal staat geheel vrij: eenakter - spoken word - rap - film - fotoreportage - lied – expositie – tekeningen – toneel - enz.;

10. alle projecten, die in groepjes gemaakt worden, worden verzameld in een tijdelijke expositie in hun eigen school c.q. andere Beilense basisscholen - in de bibliotheek - in de Stefanuskerk - in het gemeentehuis;

11. uiteindelijk wordt de expositie gecomprimeerd tot een blijvend “wall of fame” in het “gerenoveerde lijkenhuisjes” op de oude begraafplaats. Ook behoort het tot de mogelijkheden om een gedeelte van een uit te brengen boek (stond al langer gepland) te vullen met een selectie van de producten van het project “Het oude kerkhof leeft!”;

12. de aangename bijvangst van het project “het oude kerkhof leeft!”:
    a. dood - praten over dood - ceremonies komen binnen bereik van kinderen;
    b. het project is multimedia;
    c. het project heeft raakvlakken (zonder gekunstelde constructies) met verscheidene vakken: geschiedenis - maatschappijleer - levensbeschouwing - Nederlands - fotografie - handenarbeid - maatschappelijke stage;
    d. het project is in en van de gemeenschap;
    e. het project heeft een kop en een staart, maar tevens ook een blijvend karakter;
    f. de basisscholen adopteren mogelijk c.q. tenminste een graf, waar de scholen i.h.k.v. schoolproject of naoberschap zorg voor (blijven) dragen door opknappen en onderhouden;

13. De Eshorst en Harm Smeenge gaan participeren. Onder Dak heeft namens de werkgroep “Het oude kerkhof leeft!” subsidie aangevraagd bij Stichting Kunst & Cultuur Drenthe (Compenta – cultuureducatie met kwaliteit). 

14. de voorbereidingen voor het project starten mei 2024. De uitvoering door de leerlingen en hun 2 IKC's start bij de start van het nieuwe schooljaar 2024 - 2025.